قلعه خواجه خضر (قلعه دیوان بیگی )
چون کاریز و نظر گاه حضرت خواجه خضر(ع) از قدیم در بولوک پغمان واقع بود، شخصی از خواجه ګان که در قریه باغبانان چهاردهی مسکن داشت نام فرزند خود را خضر محمد ګذاشت. این فرزند با فضلیت و تقوی احترام نظر ګاه و مسجد و حراست موقوفات را می نمود. در زمینی که تحت آب کاریز خضر موقعیت داشته، قلعچه بنا نمود و نیز آسیاب نزدیک قلعچه مزکور بنام آسیاب خواجه خضر بهر دو نسبت نظرګاه خواجه خضر و املاک خواجه خضر محمد مشهور بود.
قلعچه خواجه خضر و اراضی اطراف آن در عهد دُرانی به قید املاک زر خرید دیوان بیګي و وکیل الدوله آمد. قلعچه خواجه خضر در این عهد به حال مخروبه باقی مانده بود.
و علامتی از آبادی نداشت و فقط زمین آن تا دیر سالیانی بنام قلعچه شناخته می شد. در سنه (۱۲۹۶) قمری در اوقات جنګ افغان و انګلیس چون
ګذر دیوان بیګي متصل ناحیه بالاحصار کابل صدمات شدید برداشت و نیز قلعه دیوان بیګي در چهاردهی در منطقه موسوم به خالصه وکیل الدوله دچار صدمات ګردید، سردار فقیر محمد خان شاغاسی ابن سردار محمد عمر خان دُرانی پوپلزایی در محل قریه خواجه خضر در سنه هزار و دوصدونود هشت (۱۲۹۸) بنا قلعه جدید نمود. این قلعه تا برج اسد (۱۳۶۶) ھ.ش پا بر جا است.
نظرګاه خواجه خضر در کنار چشمه و در کنار راه واقع زیارتګاه مخلصین به دعا میرسیدند و این رسوم عقیدت هنوز باقی است. و این نظرګاه در ساحه قلعه عمر خان (ثم خالصه وکیل الدوله) واقع و اعلیحضرت احمد شاه غازی دو سه بار که در ایام تابستان در کابل اقامت داشت از دیدن جویبار و چنارستان آن منطقه که از توابع بلوک پغمان دارالسلطنه کابل یاد میشد، محفوظ ګردید و صفه نماز خوانی آن عهد تا حال بر لب کاریز و نزدیک نظر ګاه باقی مانده است.
سردار رحمت الله خان ابن روح الله خان پوپلزایی در سنه (۱۱۶۸) قمری موازی سه جریب زمین را به سمت شمال نظر ګاه خواجه خضر وقف دهقانان نمود و تا آلان به شکل مدفن عمومی باقی مانده است. مدفن اولاده وکیل الدوله در اطراف نظرګاه خواجه خضر واقع است. میر عطاء خان ولد نائب فتح خان هراتی نیز هم در آنجا
به خاک سپرده شده است. بای محمد خان فراشباشی ولد محمد کریم خان مسجد زیارت خضر را به بودجه شخصی خود تعمیر نمود. و در سال )۱۳۵۹( ھ.ش به کمک ساکنان قریه مجدداً آباد ګردید. و این ساحات به صورت عموم از عهد احمد شاه غازی تا زمان امان الله شاه غازی بنام خالصه وکیل الدوله و معمور ترین منطقه از مناطق چهاردهی دارالسلطنه کابل بوده است. سردار فقیر محمد خان شاغاسی بانی قلعه خواجه خضر به تاریخ شب شنبه (۱۸) رجب المرجب سنه (۱۳۴۰) قمری مطابق (۲۷) حوت سال(۱۳۰۰) ھ.ش است و در نزدیک چشمه خواجه خضر به خاک سپرده شده است.
