تاریخچه آبله میمون
آبله یا چیچک میمون اولین بار در سال ۱۹۵۸م در بین میمون‌هایی که برای تحقیقات لابراتواری از آن‌ها استفاده میشد در کوپنهاگ دنمارک شناسایی ګردید.
نخستین مورد این آبله در انسان در سال ۱۹۷۰م در جمهوری دموکراتیک کانگو دریافت گردید. شیوع مریضی در ایالات متحده امریکا در سال (۲۰۰۳م) در فروشگاه حیوانات خانگی که در آن جوندگان وارداتی فروخته میشد تشخیص گردید. همچنان شیوع آبله میمون در سال ۲۰۲۲م نشان دهنده‌ی اولین شیوع انتقال گسترده‌‌ی جامعه در خارج از آفریقا است، که در ما می ۲۰۲۲م در بریتانیا آغاز شد و موارد بعدی در اروپا، آمریکای شمالی و استرالیا تأیید ګردیده است. این مرض بیشتر در مناطق دور افتاده کشورهای مرکزی و غرب آفریقا و در نزدیکی جنگل‌های بارانی استوایی رخ می‌دهد.
تعریف آبله میمون
آبله/چیچک میمونMonkey pox عبارت از یک مریضی حاد، ساری، ویروسی و یک مشکل صحی در سطح تمام دنیا می‌باشد، که اطفال و کاهلان را مصاب کرده می‌تواند.
عامل آبله میمون
ویروس آبله میمون (DNA) دو رشته دارد و به نوع ارتوپاکس ویروس و خانواده پاکس ویریدا (Poxviridae) تعلق دارد.
طرق انتقال آبله میمون
این ویروس از راه‌های ذیل انتقال می‌یابد:
۱. از طریق تماس با شخص و حیوان آلوده.
۲. از طریق سطوح آلوده.
۳. از طریق بینی، دهن و چشم.
۴. از طریق قطرات تنفسی از شخص مصاب به شخص دیګر.
۵. از طریق پوست زخمی شده.
۶. از طریق رابطه جنسی.
۶. از طریق تماس با حیوانات مصاب با آبله میمون مانند میمون‌ها، موش‌ها و موش خرماها.
اعراض و علایم آبله میمون
دوره تفریح یا اعراض و علایم مریضی آبله میمون از ۶ الی ۱۳ روز است،که این دوره می‌تواند بین ۵ تا ۲۱ روز نیز باشد. در عین حال علایم ابتلا به آبله میمون می‌تواند بسیار خفیف باشد و بیمار متوجه مبتلا بودن خود نشود و همین مسئله است، که خطر سرایت آن به انسان‌های دیگر را افزایش می‌دهد.
اعراض و علایم عمومی‌ای که از ۶-۱۴روز نزد مریض مشاهده می‌گردد، ممکن است ۵-۲۱ روز طول بکشد.
۱- تب
۲- سردردی
۳- درد عضلات
۴- درد کمر
۵- تورم غدوات لنفاوی
۶- لرزه
۷- خستگی
۸- آبله جلدی از روی (صورت) شروع می‌شود و بعداً به کف دست‌ها و پاها گسترش می‌یابد.
۹- به طور معمول چند روز بعد از آغاز تب، بخارها و التهاب جلدی ویزیکول، مانند اغلب بر صورت، دست، پا و مخاط دهن ایجاد می‌شود، که با خارش زیاد و درد همراه است.
کسانی‌که در خطر بلند مریضی آبله میمون قرار دارند
۱- کودکان.
۲- زنان حامله.
۳- افرادی که سیستم معافیتی ضعیف دارند.
۴- افرادی که امراض مزمن دارند (امراض کبدی، شکر و ګرده)
۵- کسانی که پوست ترک‌خورده (ترقیده) و با غشای مخاطی فرد مبتلا به آبله میمون تماس مستقیم داشته باشند.
تجرید و قرنطین واقعه مشکوک یا تایید شده آبله میمون
زمانی‌که یک فرد اعراض و علایم کلینیکی و اپیدیمولوژیک را مطابق به تعریف واقعه آبله میمون که در فوق ذکر شده است داشته باشد، فرد مشکوک به آبله میمون بوده و باید به مدت 10 روز یا حتی سه هفته قرنطین گردد و در عین زمان سمپل خون‌شان اخذ گردد. در صورتی‌که ظرفیت برای تست نمودن سمپل‌ها در کشور نباشد با در نظرداشت معیارات اپیدیمولوژی و کلینیکی واقعات مشکوک و تماس‌های شان به مدت 10 روز قرنطین گردد. در صورتی‌که سمپل مثبت باشد فرد مصاب به شفاخانه منتقل شده و برای مدت 3 هفته در تجرید نگهداری شود.
وقایه آبله میمون
برای جلوگیری از ابتلا به ویروس آبله میمون اقدامات ذیل را عملی کنید:
۱- شناسایی افراد که مصاب به آبله میمون هستند باید از دیگر افراد جامعه جدا شوند تا که زنجیر انتقال قطع گردد.
۲- از تماس با افرادی که اخیراً به آبله میمون مبتلا شده یا کسانی که ممکن است به این مرض مبتلا باشند، دوری کنید.
۳- در تماس نزدیک با فرد مبتلا و دارنده علایم مرض از ماسک استفاده صورت ګیرد.
۴- در رابطه جنسی از کاندوم استفاده کنید.
۵- از تماس با حیواناتی که می‌توانند ناقل آبله میمون باشند دوری کنید؛ از جمله حیوانات مریض یا حیواناتی که همچون میمون و جوندگان که سابقه ابتلا به این مریضی را داشته باشند.
۶- دست‌های‌تان را به خوبی پاک کنید. مخصوصاً بعد از تماس با افراد یا حیواناتی که مبتلا به مریضی یا مشکوک به ابتلا هستند. می‌توانید دستان‌تان را با آب و صابون بشویید یا از انتی سیپتیک دست‌ها استفاده کنید.
۷- اگر از فرد مبتلا یا مشکوک به ابتلا به آبله میمون نگهداری می‌کنید، باید لباس محافظتی بپوشید.
۸- غذاها؛ مخصوصاً ګوشت را به شکل دقیق پخته کنید.
تداوی آبله میمون
هدف از تداوی آبله میمون تسکین علایم این مرض است.
۱- سازمان صحی جهان (WHO) ۲- https://www.cdc.gov/poxvirus/monkeypox/symptoms.html